به گزارش راهبرد معاصر؛ یکصد و سی اُمین مرحله یارانه نقدی در ساعت ۲۴ روز شنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۰ به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود. یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد. یارانه نقدی ابتدا در دولت احمدی نژاد ایجاد شد. خبرهای جدید پیرامون یارانه نقدی را اینجا بخوانید.
واریز این مرحله از یارانه نقدی، مانند سنوات گذشته به ازای هر نفر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به همراه افزایش حداقل مستمری خانوارهای مددجویان تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کل کشور به حساب سرپرستان خانوارها واریز خواهد بود.
برحسب مصوبه ستاد ملی کرونا و اطلاع رسانیهای قبلی صورت گرفته، هفدهمین بخش از اقساط تسهیلات قرض الحسنه یک میلیون تومانی مرحله اول وام کرونا، از یارانه نقدی آبان ماه امسال سرپرستان خانواری که این تسهیلات را دریافت کردهاند، کسر خواهد شد.
سیداحسان خاندوزی با اشاره به هزینههایی که ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بر فعالان اقتصادی تحمیل میکند، گفت: مدتهاست موضوع حذف ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی مطرح است، اما اجرایی نمیشود و این روند باید تغییر کند، نباید مانع فعالیت مولد بود بلکه باید هدایتگر مسیر توسعه باشیم. تصمیمگیری در برخی نهادها به جیب فعالان اقتصادی هزینه بسیاری را تحمیل میکند و قدرت رقابت را کاهش میدهد.
البته دوشنبه شب هم رئیسجمهور در گفتوگوی تلویزیونی با مردم تأکید کرد که تمام جوانب این قضیه بررسی خواهد شد. وی تصریح کرد: بازار و مردم را در جریان جزئیات حذف ارز ترجیحی قرار خواهیم داد، مطمئناً این موضوع در دست بررسی است و اجرایی خواهد شد.
گفتنی است بر اساس قانون بودجه در سال جاری؛ هشت میلیارد دلار برای تأمین کالای اساسی، نهادههای دامی، دارو و تجهیزات پزشکی تکلیف شده بود که این مبلغ بهطور کامل در ششماهه اول سال تأمین ارز شده است و علاوهبر این یک و نیم میلیارد دلار هم برای واکسن کرونا تأمین ارز شده است. در مقایسه با سال گذشته؛
۹ و نیم میلیاردی که امسال تأمین ارز شده تقریباً برابر کل ارز تأمینشده برای همین اقلام در سال ۹۹ بوده است.
پیشنهادهای جایگزین برای یارانه نقدی
بههرحال با تصمیم جدید مجموعه دولت و مجلس داستان ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی نیز به پایان خواهد رسید، ولی این فرایند باید بهگونهای انجام شود که هیچگونه نگرانی در جامعه ایجاد نشود.
بر اساس این گزارش، اگر فرض کنیم تا پایان سال قرار باشد حدود چهار میلیارد دلار ارز برای واردات اقلام موجود در فهرست کالاهای اساسی تخصیص یابد و قرار باشد نرخ ارز تأمین کالای اساسی بر مبنای نرخ ایتیاس یا بازار آزاد باشد دولت از محل فروش این ارز با احتساب دلار ۲۵ هزارتومانی، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد. با کسر ۱۶ هزار میلیارد تومان درآمد پایه ناشی از تسعیر با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی که سهم دولت خواهد بود یک رقمی نزدیک به ۸۰ هزار میلیارد تومان برای توزیع نقدی یا کارت اعتباری طی پنج ماه در اختیار خزانه قرار میگیرد. اگر قرار باشد این مابهالتفاوت ریالی به ۶۰ میلیون نفر از دهکهای غیرمتمول برسد با تجمیع دو یارانه نقدی و معشیتی که هماکنون حدود ۱۰۰ هزار تومان به هر نفر پرداخت میشود میتوان انتظار پرداخت رقمی نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان به هر شخص را با تجمیع سه یارانه نقدی، معیشتی و کالاهای اساسی داشت.
در همین رابطه، محمدرضا پورابراهیمی، رئیسکمیسیون اقتصادی مجلس در تازهترین اظهاراتش بااشاره به منتفع نشدن مردم از عمده ارز تخصیصیافته چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سالهای گذشته و تأثیر کم آن در سفره مردم، گفت: برای بودجه ۱۴۰۰ به دولت پیشنهاد کردیم یا نظارت هوشمند و قوی بر توزیع این ارز ایجاد کند، یا مابهالتفاوت قیمت ارز ترجیحی و ارز آزاد بهصورت کارت اعتباری در اختیار مصرفکننده قرار بگیرد. مجلس ترجیح میدهد، ریال ناشی از مابهالتفاوت ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و آزاد بهصورت کارت اعتباری به مصرفکننده اختصاص یابد.
یارانه نقدی
احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی هم در این زمینه معتقد است، وقتی اختصاص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی را کنار بگذاریم، افزایش بیشتر قیمت مواد غذایی و سبد معیشتی مردم به ویژه با افزایش قیمت این اقلام در بازارهای جهانی حتمی است. حتماً اگر تصمیم بر تعلق ریال معادل ارز دولتی را به خانوار داریم، باید جامعه مشمولان یارانه را بازنگری کنیم و سپس ملاک عمل برای واریز یارانه معادل آن قرار دهیم.
یارانه معیشتی چیست؟
یارانه نقدی برای کمک به اقشار کم درآمد جامعه مطرح شد. یارانه نقدی در سال های بعد از سبد خانوارهای پولدار حذف شد. با قول هایی که رئیسی داده است یارانه نقدی در دولت جدید با تغییراتی همراه خواهد شد.
آنطور که رئیسجمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت میشود؛ بنابراین نمیتوان گفت که این یارانه بلاعوض است، اما نکته اصلی اینجاست که ابراهیم رئیسی گفته دولت به خانوارهایی که توان پرداخت ندارند کمک میکند.
در این وعده رئیسی پیشبینی شده که به خانوارهایی که توانایی بازپرداخت اقساط را نداشته باشند یارانه بازپرداخت اقساط تعلق میگیرد. معمولا حمایتهای دولتی به گروههایی مثل افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و افراد با درآمد کم تعلق میگیرد. براساس برآوردها این پنج دهک شامل افرادی میشوند که هر دو یارانه نقدی و معیشتی را دریافت میکنند.
یارانه معیشتی در آذرماه چگونه پرداخت خواهد شد؟
با واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی از آذر امسال، یارانه پنج دهک اول جامعه چندین برابر میشود. خانوارهایی که در سه دهک اول باشند با فرض یک خانواده پنج نفره، یارانهای میگیرد به شرح زیر است.
یارانه نقدی : ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)
یارانه معیشتی بنزین : ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)
یارانه جدید : یک میلیون تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)
اگر یک خانواده در دهکهای چهارم و پنجم باشد، وضعیت یارانههایی که از آذر دریافت میکنند به شرح زیر است:
یارانه نقدی : ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)
یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)
یارانه جدید: ۷۵۰ هزار تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)
زمان واریز یارانه معیشتی
یارانه جدید دولت همان یارانه ۲۰۰ هزار تومانی است که ابراهیم رئیسی وعده داد در برنامههای اقتصادی خود اجرا میکند و به پنج دهک اول تعلق میگیرد. زمان واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی چه زمانی است؟
آنطور که رئیسجمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت میشود؛ بنابراین نمیتوان گفت که این یارانه بلاعوض است، اما نکته اصلی اینجاست که ابراهیم رئیسی گفته دولت به خانوارهایی که توان پرداخت ندارند کمک میکند.
رییس جمهوری؛ در برنامههای اقتصادی خودش اعلام کرده یکی از برنامههایش برای کمک به معیشت خانوار پرداخت یارانه جدید است.
زمان واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی براساس اظهارات ابراهیم رئیسی آذر امسال است، یعنی حدود دو ماه دیگر. یارانه ۲۰۰ هزار تومانی وعدهای است که رئیسجمهور دولت سیزدهم داده و گفته که به پنج دهک اول پرداخت میشود.
به گفته او قرار است برای خانوارهای پنج دهک اول کارت اعتباری معیشت صادر شود. این کارتها هر ماه بهازای هر نفر بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان شارژ میشوند. پنج دهک اول جمعیت کشور این یارانه را میگیرند، با این تفاوت که دهکهای اول، دوم و سوم به ازای هر نفر ۲۰۰ هزار تومان و دهکهای چهارم و پنجم به ازای هر نفر ۱۵۰ هزار تومان دریافت میکنند.
حذف یارانه این سه دهک در دولت رئیسی
دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شدهاند اما به سازمان هدفمندسازی یارانهها برای قطع یارانه اعلام نشده است.
وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانهبگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام کرده است.
دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شدهاند اما به سازمان هدفمندسازی یارانهها برای قطع یارانه اعلام نشده است.
در این گزارش اعلام شد: طبق جز یک قانون بودجه سال ۹۹، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از همه بانکهای اطلاعاتی در اختیار و براساس معیارها و ضوابطی که توسط این وزارتخانه تعیین میشود نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه بگیران، با ارائه دلیل و مدرک به افراد، اقدام کند.
نتایج تفریغ بودجه نشان میدهد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در اجرای حکم این بند و ماد ه ۴ آیین نامه اجرایی آن، نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانه بگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام کرده است.
در حال حاضر ۷۶ میلیون ۸۵۵ هزار نفر یارانه بگیر ثبت شده که از این میزان ۲۳ میلیون و ۳۳ هزار نفر یارانه بگیر سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده اند که البته به سازمان هدفمندی سازی یارانهها اعلام نشد. وزارتخانه مزبور در خصوص اعلام خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی یارانهها جهت حذف از لیست یارانه بگیران اقدامی انجام نداده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء است.
بر این اساس بیش از ۱۲ هزار و ۵۷۶ میلیارد تومان یارانه به سه دهک بالای درآمدی اختصاص یافت.
اواخر دهه ۸۰ بود که یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی به ازای هر نفر از اعضای خانواده برای اولین بار به حساب سرپرستان خانوار واریز شد حال یک دهه از این موضوع میگذرد، اما در مبلغ یارانهها کوچکترین تغییری ایجاد نشده است و با توجه به نرخ تورم در کشور و مسائل اقتصادی که مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند یارانه ۴۵ هزار تومانی تاثیر چندانی در بهبود قدرت خرید و وضعیت معاش خانوار ندارد.
تیر ماه امسال بود که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اطلاعیهای اعلام کرد که کسانی که سال ۱۳۹۳ از ثبت نام یارانهها جا مانده یا افرادی که خانواده آنها یارانهبگیر نبوده، اما با ازدواج از خانواده جدا شدهاند، میتوانند طبق شرایطی که اعلام خواهد شد برای ثبت نام اقدام کنند. چند هفته پس از این اطلاعیه خبری مبنی بر آغاز پیش ثبت نام جاماندگان یارانه دست به دست شد، اما زمانی که متقاضیان به سایت برای ثبت نام مراجعه کردند هیچ درگاه و گزینهای برای ثبت اطلاعات آنها وجود نداشت در پی مشکلات ایجاد شده برای جاماندگان یارانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این خبر را تکذیب و اعلام کرد در حال حاضر هیچ سایت یا سامانهای برای ثبتنام یارانه نقدی توسط این وزارتخانه اعلام نشده است.
یارانه جدید در راه است /مشمولان چه کسانی هستند؟
رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه درباره حذف ارز ترجیحی میگوید: دولت ناچار است ارز ۴۲۰۰ تومانی برای گندم و دارو راحفظ کند، اما شاید بتواند این ارز را برای نهادههای دامی، دانههای روغنی و… را حذف کند. در مقابل با با پرداخت یارانه بیشتر بخشی از فشارهای معیشتی مردم را جبران کند.
جعفر قادری درباره لایحه دولت برای پرداخت یارانه جدید دولت توضیح میدهد: دولت برای پرداخت یارانه لایحهای را به مجلس آورده که قرار است در کمیسیون برنامهوبودجه بررسی شود.
طبق گفته او دولت به دنبال این است که ۲۷ هزار میلیارد تومان یارانه جدید پرداخت کند. همچنین قرار است چهار دهک اول درآمدی یارانه بیشتری بگیرند و سه دهک بعدی مبلغ کمتری دریافت کنند.
مشمولان چه کسانی هستند؟
همانطور که این نماینده مجلس میگوید قرار است به هفت دهک اول جامعه یارانه پرداخت شود. این هفت دهک شامل ۶۰ میلیون نفر میشود.
این هفت دهک خانوارهایی هستند که یارانه معیشتی بنزین میگیرند اما قرار ۳۴ میلیون نفر یعنی چهار دهک اول مبلغ بیشتری بگیرند.
این ۳۴ میلیون نفر همان خانوارهایی هستند که در نیمه دوم پارسال در چهار ماه پایانی یارانه دریافت کردند.
مبلغ یارانه چقدر است؟
اگر کل بودجه ۲۷ هزار میلیارد تومانی که دولت برای پرداخت یارانه جدید در نظر گرفته به چهار دهک اول پرداخت شود، به هر نفر ۶۶ هزار تومان میرسد که این فرد حتما جزء مشمولان یارانه نقدی و معیشتی بنزین نیز هست.
با پرداخت یارانه جدید، یک خانواده چهار نفره ۲۶۴ هزار تومان یارانه جدید، ۱۸۲ هزار تومان یارانه نقدی، ۱۷۲ هزار تومان یارانه معیشتی بنزین دریافت میکند که در مجموع برای یک ماه ۶۱۸ هزار تومان میشود.
اما اگر قرار باشد بودجه مبلغ ۱۲۷ هزار میلیارد تومان ثابت باشد و مشمولان نیز هفت دهک باشند، مبلغ یارانه جدید کمتر میشود.
البته دولت قبلا از طرحی برای حمایت از معیشت خانوارها گفته بود که براساس آن به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرضالحسنه با کارمزد دو درصد پرداخت میشود.
درباره زمان پرداخت یارانه جدید جزئیاتی منتشر نشده اما از آنجایی که موضوع حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی برای بودجه سال آینده مطرح است، احتمالا یارانه جدید از فروردین سال آینده پرداخت میشود./تجارت نیوز و اقتصاد آنلاین